EPPIC 2023

Time: 2023
Location: Campuchia

Tìm hiểu vấn đề

1. Kaysone Phomvihane, Lào

Nằm bên bờ sông Mekong, Kaysone Phomvihane, thủ phủ của tỉnh Savannakhet, đang trải qua quá trình đô thị hóa mạnh mẽ. Song song với sự tăng trưởng kinh tế và phát triển cơ sở hạ tầng, quá trình đô thị hóa nhanh chóng đã làm gia tăng lượng chất thải và ô nhiễm nhựa, gây ra những rủi ro nghiêm trọng về môi trường và sức khỏe cộng đồng. Trong khi kinh tế và cơ sở hạ tầng đang trên đà tăng trưởng nhanh chóng, quá trình này đã và đang làm gia tăng đáng kể lượng rác thải và ô nhiễm nhựa, đe dọa đến môi trường sống và sức khỏe người dân.

Mỗi ngày, thành phố này phát sinh 80–120 tấn chất thải rắn đô thị, trong đó vật liệu hữu cơ và nhựa chiếm khoảng 64%. Ô nhiễm nhựa chủ yếu (gần 95%) xuất phát từ sản phẩm nhựa dùng một lần như chai, nắp,… Sự yếu kém trong thu gom rác thải, tình trạng đổ rác trái phép và các các phương pháp xử lý không đảm bảo đã tạo ra các điểm nóng ô nhiễm trên khắp địa bàn thành phố.

Chỉ 30% hộ gia đình đã ký hợp đồng dịch vụ thu gom rác thải, trong khi bãi chôn lấp của thành phố đã không còn đáp ứng được nhu cầu hiện tại. Các dịch vụ thu gom rác thải cũng gặp khó khăn do trang thiết bị còn hạn chế và việc phân loại rác tại nguồn chưa được triển khai. Chỉ khoảng 60% hộ gia đình trong thành phố có thể tiếp cận dịch vụ thu gom rác định kỳ.

Kaysone Phomvihane chưa có cơ sở tái chế nhựa nào, số lượng các cơ sở này trên cả nước cũng rất hạn chế. Phần lớn nhựa đã phân loại đều được xuất khẩu để tái chế. Trong khi đó, lượng nhập khẩu rác thải nhựa vào Lào đã tăng mạnh, đạt gần 100.000 tấn vào năm 2019 sau khi Trung Quốc đưa ra các quy định hạn chế nhập khẩu.

Bộ Công chính và Vận tải cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường là hai cơ quan đầu não trong quản lý chất thải rắn. Các chính sách mới đang được soạn thảo nhằm mục tiêu tăng cường quản lý chất thải ở tất cả các cấp.

Tuy còn nhiều khó khăn, vẫn có những cơ hội mở ra cho sự tham gia của khối tư nhân trong các lĩnh vực như bao bì bền vững, tái chế, nâng cao nhận thức cộng đồng, xây dựng các mô hình kinh doanh đổi mới và các sáng kiến kinh tế tuần hoàn. Hợp tác công tư cùng sự tham gia của khối kinh tế phi chính thức có thể tạo ra những bước tiến đáng kể.

2. Sihanoukville, Campuchia

Với dân số khoảng 83.000 người, Sihanoukville, thành phố biển lớn nhất Campuchia, đã có sự phát triển mạnh mẽ nhờ các khoản đầu tư vào bất động sản, cảng biển, đặc khu kinh tế và du lịch. Nền kinh tế của thành phố được thúc đẩy bởi nhu cầu tìm kiếm việc làm và cơ hội của cả người dân bản địa và người nhập cư.

Du lịch đóng vai trò then chốt, với khoảng 1,2 triệu lượt khách đã được ghi nhận trong nửa đầu năm 2019 trước đại dịch COVID-19. Sự tăng trưởng này đã thúc đẩy sự phát triển của các khách sạn và khu nghỉ dưỡng. Sản xuất cũng hỗ trợ tạo việc làm và tiến bộ kinh tế, đặc biệt là trong các Đặc khu Kinh tế. Ngành sản xuất cũng góp phần tạo ra việc làm và thúc đẩy sự phát triển kinh tế, đặc biệt là trong các Đặc khu kinh tế.

Tuy nhiên, tốc độ phát triển nhanh chóng đã gây ra những khó khăn ngày càng gia tăng trong công tác quản lý chất thải. Sihanoukville phát sinh khoảng 366 tấn rác thải mỗi ngày, trong đó 63% đến từ các nguồn ngoài dân cư như khách sạn, chợ và doanh nghiệp. Hầu hết rác thải được đưa đến các bãi chôn lấp, hoạt động thu hồi hay tái chế hầu như không đáng kể.

Rác thải hữu cơ chiếm khoảng 50% tổng lượng rác thải. Chất thải nhựa cũng đáng kể, ước tính khoảng 40.236 tấn mỗi năm, nhưng chỉ khoảng 3.446 tấn được thu gom, chủ yếu nhờ vào lực lượng lao động phi chính thức. Túi ni lông (60%) và chai nhựa (19%) là các loại rác thải nhựa sinh hoạt phổ biến nhất. Việc thu gom rác thải không hiệu quả và xử lý không đúng cách dẫn đến tình trạng rò rỉ nhựa ra môi trường.

Việc thu gom và vận chuyển rác thải được thực hiện bởi một doanh nghiệp tư nhân. Tuy vậy vẫn còn nhiều thách thức như đổ rác trái phép, các vấn đề trong việc thu phí và việc dịch vụ chưa tiếp cận được một số khu vực.

Chỉ trong vòng hai tháng, EPPIC 2023 đã thu hút hơn 25 đội thi đến từ khắp Campuchia. Họ đã đưa ra một loạt các giải pháp đa dạng để giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa bằng các sáng kiến ở cả thượng nguồn và hạ nguồn. Vào tháng 10 năm 2023, 08 đội xuất sắc nhất đã được chọn vào vòng chung kết EPPIC và tham gia chương trình ươm tạo kéo dài 2 tháng với hai chuyến đi thực địa đến tỉnh Sihanoukville. Tại Vòng Chung kết Thuyết trình Dự án ngày 07 tháng 12 năm 2023, 04 đội chiến thắng (2 đội đến từ Campuchia) được nhận khoản tài trợ ban đầu lên đến 18.000 USD và khởi động một chương trình kéo dài 9 tháng để thúc đẩy các tác động của dự án.

Innovator: EPPIC 2023

View detail

Campuchia

EPPIC 2023

EPPIC 2023

Tìm hiểu vấn đề

Award winning initiative

Eco Machine

Econatural

Nature Ware

Recycle Art

Recyglo

Savanir

Waste Trap

We lab

GreenTile

GOMI Recycle

TONTOTON

Bodhi Tree Naturals

SkySweeper

Trash to Cash

Rukkhak-Packages

Judges

Other Challenge